WIEDZA | 09.01.2025

Proteoglikany. Innowacyjne aktywatory cebulki włosa!

Co potrzebne jest włosom, aby zdrowo rosły? Przede wszystkim odpowiedni poziom składników odżywczych. Jednak w niektórych sytuacjach to może nie wystarczyć. Pod wpływem różnych czynników, w tym zmian hormonalnych, włosy mogą ulegać miniaturyzacji. Z każdym cyklem wzrostu włosa stają się coraz cieńsze i mniej widoczne. Ale nawet jeśli włos znajduje w stanie uśpienia, można go pobudzić do wzrostu. Zapraszamy do lektury!

Rola cebulki włosa w procesie wzrostu włosów

Cebulka włosa odgrywa ważną rolę w procesie wzrostu i zdrowia włosów. To tak zwane „centrum dowodzenia”, w którym zachodzi produkcja nowych komórek, które z czasem przekształcają się w łodygę włosa.

Warto wiedzieć, że włosy rosną w cyklu, który obejmuje następujące fazy:

• anagenu (aktywnego wzrostu), 
• katagenu (przejściową),
• telogenu (spoczynku).

Po wyjściu ze stanu spoczynku włos ponownie wchodzi w fazę anagenu i cykl wzrostu włosa się powtarza. W przypadku wypadania włosów na tle androgenowym, co widoczne jest m.in. w postaci zakoli u mężczyzn i przerzedzonego przedziałka u kobiet, może dochodzić do zaburzeń w cyklu wzrostu włosa. Przede wszystkim w takiej sytuacji mamy do czynienia ze skracaniem fazy aktywnego wzrostu włosa. W normalnych warunkach włos rośnie intensywnie od 2 do 6 lat, po czym zaczyna „usypiać”. W przypadku zwiększonej wrażliwości włosów na androgeny faza ta może się skracać nawet do 6 miesięcy. Taki włos zdecydowanie szybciej przechodzi w fazę spoczynku i trwa w niej dłużej, niż ma to miejsce w normalnej sytuacji. 

Czego cebulka potrzebuje do wzrostu?

1. Głównym składnikiem włosa jest keratyna, a więc białko. W związku z tym dieta będąca bogatym źródłem białka zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego, to podstawa prawidłowego odżywienia włosa. Warto uwzględnić w codziennej diecie różne jego źródła m.in. jaja, nasiona roślin strączkowych, ryby, orzechy czy też nasiona.
2. Niemniej ważna jest odpowiednia podaż witamin i składników mineralnych, które pełnią funkcje regulujące i wspierające procesy odpowiedzialne za utrzymanie zdrowych włosów. Cennym składnikiem jest cynk, który wspiera utrzymanie zdrowych włosów, sprzyja właściwej syntezie białek, w tym białek włosa, a wraz z folianami i żelazem bierze udział w procesie podziału komórek cebulki włosa. Ważna jest także rola składników, mających bezpośredni  wpływ na funkcjonowanie skóry, bo przecież to w niej zakotwiczone są włosy. Przykładowymi składnikami pomagającymi zachować zdrową skórę są witaminy z grupy B- – niacyna i biotyna. Z kolei witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu, w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania skóry. 
3. Istotne dla dostarczenia odpowiedniej ilości składników odżywczych jest dostateczne ukrwienie skóry głowy. Cebulka włosa zakotwiczona jest w brodawce, która transportuje substancje odżywcze z naczyń krwionośnych do cebulki. Prawidłowe krążenie krwi w skórze głowy zapewnia lepszy dostęp do tlenu i składników odżywczych, co jest podstawą  zdrowego wzrostu włosów. Jednym ze sposobów pobudzania krążenia w naczyniach krwionośnych usytuowanych na głowie może być masaż, który należy wykonywać delikatnie, przesuwając skórę głowy, ale bez jej intensywnego pocierania, co mogłoby osłabić cebulki.

„Uśpienie” włosa nie oznacza, że go nie ma

Obraz skóry głowy u osób, które doświadczają wzmożonego wypadania włosów związanego z działaniem androgenów, charakteryzuje się m.in. występowaniem tzw. zakoli u mężczyzn lub przerzedzeniem przedziałka u kobiet. Wynika to ze zmiany proporcji włosów znajdujących się w fazie wzrostu i spoczynku. W miejscach dotkniętych powyższymi  zmianami, zaczynają przeważać te drugie. Nie oznacza to jednak, że włos będący w „uśpieniu” nie może zostać aktywowany do wzrostu. W niektórych przypadkach należy mu po prostu pomóc. Wyniki badań wskazują, że obiecującymi składnikami wspierającymi aktywny wzrost włosa mogą być proteoglikany.

Co warto wiedzieć na temat proteoglikanów?

Proteoglikany to grupa substancji składających się z białkowego rdzenia i łańcuchów glikozaminoglikanów, występująca między komórkami mieszków włosowych. Obserwuje się występowanie kilku rodzajów proteoglikanów pomiędzy komórkami mieszków włosowych będących w fazie anagenu (faza aktywnego wzrostu) oraz stopniowy spadek ich ilości w przypadku włosów ulegających miniaturyzacji. Utrata proteoglikanów z brodawki mieszka włosa może być uznana za czynnik nieprawidłowego wzrostu włosa oraz przyspieszający wchodzenie włosów w fazę katagenu (przejściową), który to proces nasila się z wiekiem oraz m.in. za sprawą działania aktywnej formy testosteronu (DHT).

Proteoglikany stanowiące mikrośrodowisko cebulki włosa to m.in.:

• agrekan,
• dekoryna,
• weryskan,
• syndekan,
• perlekan,
• biglikan.

Interesującym i przyszłościowym surowcem bogatym w proteoglikany jest chrząstka nosa łososia. Badania wskazują, że proteoglikany pochodzenia morskiego mogą dodatkowo wykazywać właściwości prebiotyczne. Zważywszy na fakt, że stan jelit, na czele z mikrobiotą jelitową stanowi również o stanie skóry, w tym owłosionej skóry głowy, powyższy właściwości proteoglikanów mogą się okazać niezwykle przydatne.

Wspomniane proteoglikany pochodzące z chrząstki nosa łososia można znaleźć w suplemencie diety VITAPIL CLINIC 5α, który zawiera ponadto ekstrakty roślinne, takie jak palma sabałowa czy śliwa afrykańska, standaryzowane na fitosterole. Więcej o roli tych naturalnych inhibitorów 5-alfa-reduktazy można przeczytać w artykule „Dlaczego androgeny nasilają wypadanie włosów? Czy po 40. Włosy muszą wypadać?”, do którego serdecznie zapraszamy!

Dlaczego włosy lubią się z proteoglikanami?

Proteoglikany pełnią istotną funkcję zarówno strukturalną, jak i regulacyjną w cyklu wzrostu włosa. Mogą one oddziaływać na komórki macierzyste mieszków włosowych, które cechuje szybkie tempo podziałów, niejako pobudzając je do wydzielania czynników stymulujących wzrost włosów oraz utrzymania ich w fazie anagenu, czyli okresie intensywnego wzrostu. Jednym słowem proteoglikany to sprzymierzeńcy cebulek włosów w aktywnych podziałach komórkowych oraz wydłużaniu fazy wzrostu włosów i skracaniu czasu ich „uśpienia”.

Liczne badania wskazują, że proteoglikany mogą uczestniczyć w:

• podziałach i migracji komórek,
• tworzeniu kolagenu, 
• regeneracji tkanek, 
• reakcjach immunologicznych i przeciwzapalnych,
• niwelowaniu wolnych rodników.

Proteoglikany a łysienie

Cebulka włosa potrzebuje wielu czynników, by prawidłowo funkcjonować i stymulować wzrost nowych włosów. Dbanie o zbilansowaną dietę bogatą w odpowiednią ilość składników odżywczych, o zdrową skórę głowy, redukcję stresu oraz właściwą pielęgnację to podstawowe kroki, które pomagają w zachowaniu zdrowych włosów. Aby dodatkowo wesprzeć cebulki włosów w ich ważnej funkcji, warto przyjrzeć się również roli proteoglikanów, które są nieodzownym elementem mikrośrodowiska cebulek i towarzyszą im w różnych formach na każdym etapie cyklu wzrostu włosa.

Proteoglikany wspierają zdrowie włosów – podsumowanie

Cebulka włosa potrzebuje wielu czynników, by prawidłowo funkcjonować i stymulować wzrost nowych włosów. Dbanie o zbilansowaną dietę bogatą w odpowiednią ilość składników odżywczych, o zdrową skórę głowy, redukcję stresu oraz właściwą pielęgnację to podstawowe kroki, które pomagają w zachowaniu zdrowych włosów. Aby dodatkowo wesprzeć cebulki włosów w ich ważnej funkcji, warto przyjrzeć się również roli proteoglikanów, które są nieodzownym elementem mikrośrodowiska cebulek i towarzyszą im w różnych formach na każdym etapie cyklu wzrostu włosa.

Piśmiennictwo

1. Couchman J.R., Pataki C.A. An Introduction to Proteoglycans and Their Localization. J Histochem Cytochem. 2012;60(12):885–897.
2. Ha H.C., Zhou D., Fu Z., Back M.J., Jang J.M., Shin I.C., Kim D.K. Novel Effect of Hyaluronan and Proteoglycan Link Protein 1 (HAPLN1) on Hair Follicle Cells Proliferation and Hair Growth. Biomol Ther (Seoul). 2023; 31(5):550–558.
3. Hirose S., Asano K., Nakane A. Attenuation of obesityinduced inflammation in mice orally administered with salmon cartilage proteoglycan, a prophylactic agent. Biochem Biophys Res Commun. 2017;484(3):480-485.
4. Rendl M., Polak L., Fuchs E. BMP signaling in dermal papilla cells is required for their hair follicle-inductive properties. Genes Dev. 2008; 22(4):543–557.
5.  Schaefer L., Macakova K., Raslik I., Micegova M., Gröne H.J., Schönherr E., Robenek H., Echtermeyer F.G., Grässel S., Bruckner P., Schaefer R.M., Iozzo R.V., Kresse H. Absence of decorin adversely influences tubulointerstitial fibrosis of the obstructed kidney by enhanced apoptosis and increased inflammatory reaction. Am J Pathol. 2002;160(3):1181–1191.
6. Sonthalia S, Daulatabad D, Tosti A. Hair Restoration in Androgenetic Alopecia: Looking Beyond Minoxidil, Finasteride and Hair Transplantation. J. Cosmo Trichol. 2016; 2:1.
7. Wadstein J, Thom E, Gadzhigoroeva A. Integral Roles of Specific Proteoglycans in Hair Growth and Hair Loss: Mechanisms behind the Bioactivity of Proteoglycan Replacement Therapy with Nourkrin® with Marilex® in Pattern Hair Loss and Telogen Effluvium. Dermatol Res and Pract. 2020; 2020:8125081.
8. Westgate G.E., Messenger A.G., Watson L.P., Gibson W.T. Distribution of proteoglycans during the hair growth cycle in human skin. J Invest Dermatol. 1991;96(2):191-195.
9. Wu Y., Wu J., Lee D.Y., Yee A., Cao L., Zhang Y., Kiani C., Yang B.B. Versican protects cells from oxidative stress-induced apoptosis. Matrix Biol. 2005;24(1):3–13.
10.